Eén van de seizoenen is de herfst. De herfst komt ieder jaar terug in de klas. Buiten verandert de omgeving aanzienlijk, dit gaat niet zomaar aan de kinderen voorbij. Ieder jaar komen er weer kinderen met kastanjes, dennenappels, bladeren etc. de klas binnen. In de klas kan je hierop inspelen met kringactiviteiten, hoekinrichtingen, crea werkjes en meer.

Doelen:

- De kinderen weten dat de herfst één van de vier seizoenen is

- De kinderen kennen de 'herfstsignalen'

- De kinderen weten wat er in de herfst gebeurt met de bomen en waarom

boekeninspiratie

inrichting van de hoeken

thematafel

De thematafel kun je heel mooi inrichten tijdens het thema herfst. Het wordt vooral gevuld met spullen die de kinderen hebben gevonden of van thuis hebben meegenomen. Daarnaast kun je de kast of tafel natuurlijk ook inrichten met poppen en/of knuffels, boeken, werkjes en andere dingen. Deze kunnen de kinderen ook nog gebruiken tijdens het spelen. De kast of tafel kan steeds veranderd en aangevuld worden.

Op de foto's rechts kun je zien wat er allemaal op de thematafel ligt.

Verteltafel/sensomotoriek

Verteltafel bij het boek: 'de twee vechtende eekhoorntjes'. Gemaakt met rijst in de kleuren rood, oranje, geel. Daarnaast geschilderde pegdolls van de twee vechtende eekhoorntjes en als aanvulling nog een aantal andere dieren om het spel te verrijken. Om het verhaal na te kunnen spelen, zijn er bomen, blaadjes en eikeltjes aan toegevoegd.

Lichttafel

Op de lichttafel ligt gekleurd, zeer fijn zand om in te kunnen tekenen. Daarnaast liggen er verschillende soorten en kleuren blaadjes, materialen om lijnen te maken in het zand en voorbeelden aan de muur om na te maken.

themahoek

Wat is leuker dan naar buiten gaan en alles van buiten mee te nemen naar binnen? Inderdaad, helemaal niks! Heerlijk alle blaadjes van buiten in de themahoek gooien om er een écht bos of park van te maken. De kinderen kunnen knuffels meenemen van bosdieren. Je kunt zoekkaarten toevoegen (deze kun je vinden onderaan de pagina) en een verrekijker. Zie rechts voor een voorbeeld.

Zandtafel

Ook in de zandtafel kun je herfstmaterialen gebruiken. De materialen kun je allemaal vinden in het bos of zelfs op straat. Laat de kinderen zelf blaadjes, kastanjes, eikeltjes, beukennootjes, walnoten, dennenappels e.d. zoeken en voeg deze toe aan de tafel. Zelf kun je ervoor kiezen om schijfjes boomstronk toe te voegen (evt. met letters en cifjers erop voor wat verdieping en uitdaging voor de oudere kleuters) en plastic spinnetjes. De spinnetjes geven altijd een extra boost aan het spel. Daarnaast kun je een toverketel neerzetten en kaartjes neerleggen waarmee de kinderen toverdranken kunnen maken. Hierbij moeten ze tellen en letter op de hoeveelheden van de toverdrank.

Tip: om het extra moeilijk te maken. kun je een spinnenweb maken over de zandtafel heen met touwtjes of schilderstape en de kinderen met een pincet de spullen die ze nodig hebben laten pakken. Dit zou je na 1 of 2 weken kunnen toevoegen (of natuurlijk meteen doen).

rekenhoek

1. Wegen

De rekenhoek kan in het thema herfst goed gebruikt worden om te werken aan de doelen binnen het meten en wegen. Rechts is een foto te zien van de balans met kastanjes, beukennootjes, eikeltjes, dennenappels en walnoten. De kinderen kunnen deze spullen zelf verzamelen. Je kunt de weegkaartjes gebruiken, zie het kopje 'rekenactiviteiten'.

2. Mandala's met patronen

In de rekenhoek kunnen de kinderen ook oefenen met patronen d.m.v. het maken van
mandala's. De action heeft altijd erg leuke herfstmaterialen voor weinig geld, waarmee
de kinderen aan de slag kunnen. Dit kan natuurlijk ook met herfstvruchten.
Zie rechts voor voorbeelden.

Lees-schrijfhoek

In de lees-schrijfhoek kun je ervoor kiezen om kaartjes neer te leggen met herfstwoorden en -plaatjes erop. De kinderen kunnen deze woorden nastempelen, naschrijven, naleggen met een magnetische letterdoos of ander soort letters die je aanbiedt in deze hoek. Daarnaast kunnen de kinderen die er al aan toe zijn, aan de slag met het maken van zinnen met deze woorden en misschien wel al een verhaaltje schrijven. De woordkaartjes zijn te vinden bij het kopje 'Leuke downloads' aan het eind van de pagina.

activiteiten

Groepsactiviteit

We maken een spinnenweb in de klas. Het enige wat je nodig hebt, is een bolletje witte wol. Een kind heeft het bolletje wol in handen. Het bolletje wol wordt uitgerold van kind naar kind. Het wordt steeds moeilijker om het bolletje wol te brengen naar een ander, omdat het touwtje kriskras door de klas gaat als een echt spinnenweb. Je kan de begrippen 'onderdoor', 'overheen' en 'langs' heel goed oefenen.

creatieve activiteiten

1. Blad afdrukken
De kinderen drukken een blad af. Benodigdheden: blad met duidelijke nerven,
A4 papier en wasco krijt. De kinderen leggen een blad onder het A4
papier. Met de zijkant van de wasco krijt kleuren ze over het papier heen.
De nerven en omtrek van het blad komen tevoorschijn. Er is nu een
afdruk gemaakt. De kinderen kunnen er ook samen met de leerkracht een woord of tekst bij
stempelen.

2. Stempelen met bladeren
De kinderen gaan stempelen met bladeren. Benodigdheden: bladeren van
verschillende vormen met duidelijke nerven, herfstkleurige verf en
witte A3 vellen. De kinderen verven een blad aan de kant van de nerven
met een herfstkleur verf. Als het blad helemaal geverfd is drukken de
kinderen het blad op het witte A3 vel. Er is nu een afdruk gemaakt. Doe
dit meerdere keren en je krijgt een waar herfstschilderij,

3. Silhouet van een blad

De kinderen leggen een blad op een wit papier en tamponeren met een tamponeerkwast rond
het blad. Je krijgt nu een mooie afdruk van het blad.

4. De spin in zijn web 1
De kinderen maken een spin in zijn web. Benodigdheden: borduurvel, naald,
draad, zwart vierkant papier groot en klein en oogjes. De kinderen
beginnen met het rijgen van het draad door het borduurvel in de vorm van
een spinnenweb. Vervolgens gaan ze aan de slag met het vouwen van een
spin van 16 vierkantjes. De hoekjes dienen omgevouwen te worden. Eerst
vouwen ze het lijfje, dan het hoofdje op dezelfde manier. Vervolgens de
pootjes, de oogjes en als laatste eventueel het kruis. De kinderen plakken
de spin op hun zelfgeborduurde web en klaar is de knutsel!

5. De spin in zijn web 2

De spin in zijn web kun je ook maken d.m.v. een lijmdruk. De kinderen maken op een A3-vel
een spinnenweb met sterke lijm. Dit laat je een dag drogen, zodat het helemaal hard wordt.
De volgende dag kunnen de kinderen het papier gaan verven. Dit kan met ecoline, of met
druk inkt (als je deze op school hebt). Je rolt wat inkt uit op een plastic plaatje met een zachte
roller en rolt het vervolgens over het spinnenweb heen totdat het hele blad vol is. Het leukste
is natuurlijk om de herfstkleuren geel, oranje, rood en bruin te gebruiken. De spin kan op dezelfde
manier gevouwen worden als in crea 4, of wat eenvoudiger zoals je op de foto's ziet.

6. Blaadjes wegblazen

Bij deze crea is de eerste stap om een blad helemaal vol te verven met ecoline in herfstkleuren.
Dit laten we geheel drogen. De volgende stap is om kleine stukjes, proberen de vorm van
blaadjes te knippen uit het gekleurde vel. Deze blaadjes plak je op een A4 of A3 papier.
Vervolgens maakt de leerkracht een foto van het kind waarin het kind poseert alsof hij iets
wegblaast. Deze foto moet dan geprint worden en opgeplakt op het A4 of A3 papier. Nu is het
net alsof het kind de blaadjes wegblaast.

7. Kleien

De herfst biedt vele mogelijkheden om eens lekker aan de slag te gaan met klei. De kinderen
kunnen de welbekende egels maken, maar ook paddenstoelen of een afdruk maken van een blad
in een kommetje van klei. Als de figuren gekleid zijn is het wachten totdat het droog is. Daarna
kun je gaan verven!

8. Spinnenweb met krijt en ecoline

Deze crea is verwonderend voor veel kinderen. De eerste stap is het tekenen van een spinnenweb met
wit wascokrijt op een wit papier. Nu is er nog weinig te zien. De kinderen kunnen de herfstkleuren
ecoline (rood, geel, oranje, bruin) gebruiken om met een kwast over het spinnenweb te schilderen. Nu
verschijnt het spinnenweb. Een verwondermoment!